De kolonisten van Catan oud vs nieuw

In 2012 is het mateloos populaire bordspel De Kolonisten van Catan in een nieuw jasje gestoken. Dat mocht ook wel eens, het spel stamt per slot van rekening nog uit het vorige millennium. In dit blog zal ik de nieuwe versie vergelijken met mijn (stok)oude versie. Ik besef me dat tussen deze twee versies nog een paar andere hebben gezeten, maar die staan hier niet in de kast dus vandaar dat ik deze vergelijking maak.

Dit is de doos van mijn oude versie. Zoals jullie kunnen zien is hij goed versleten van alle keren dat ik het spel gespeeld heb en alle keren dat ik het spel ergens mee naar toe heb genomen. Ik heb dit spel echt tientallen keren gespeeld.

En dit is de doos van de  nieuwe editie. De grote zon is gebleven, maar verder is alles veranderd. Persoonlijk vind ik de afbeelding op de oude doos mooier, maar over smaak valt niet te twisten.
Mijn editie is nog zo oud dat hij nog in een dunne doos zit. In de beginjaren van Catan zat het basisspel en de zeevaardersuitbreiding in dunne dozen en de steden en ridders uitbreiding in een dikke doos. Inmiddels zitten alle Kolonisten spellen in dikke dozen. Ik gok dat dat er mee te maken heeft dat veel mensen bereid zijn om meer te betalen voor een dikke doos dan een dunne doos. Bij spellenliefhebbers ligt dit doorgaans anders, daar is vooral kastruimte de schaarse factor.

In mijn editie werd je geacht alles gewoon los in de doos te gooien. Waarschijnlijk heeft iedereen met zo’n oude editie een eigen oplossing gevonden. In mijn doos zit het materiaal inmiddels netjes in ziplockjes. Dit is niet altijd zo geweest, de speelstukken hebben lange tijd in luciferdoosjes gezeten, maar die heb ik op een gegeven moment vervangen door zakjes.
De getallenfiches zitten bij mij in een kokertje van een filmrolletje. Met terugwerkende kracht moeten we toch wel toegeven dat een nadeel van het digitaal fotograferen is dat je niet meer aan deze kokertjes kan komen, wat waren dat handige doosjes om kleine dingetjes in te bewaren.

In de nieuwe editie zit natuurlijk keurig een voorgevormde tray waar je al je materiaal in kan opbergen. Eigenlijk heb je geen ziplockjes nodig, maar omdat ik weet geen tray het materiaal op zijn plek houd als een doos wordt omgedraaid, heb ik alles toch maar in zakjes gestopt. Het is zo zonde als er net één speelstukje kwijt raakt en op deze manier wordt de kans daarop wel heel erg klein.

Het spelmateriaal heeft natuurlijk een complete make-over gehad. Dit is het oude bord met al zijn losse tegels. Voordeel daarvan was dat je het eiland in een wilde bui ook eens een andere vorm kon geven. Nadeel was dat alles wel heel makkelijk verschoof en er regelmatig kieren tussen de tegels zaten. Het mocht de pret niet drukken, maar een beetje onhandig was het wel.

In de nieuwe versie zijn de zeetegels vervangen door langgerekte stukken die je aan elkaar kan klikken (net als bij een puzzel). Op die manier ontstaat een frame waarin je de andere losse tegels legt. Het frame houdt de boel goed bij elkaar en dat speelt vast wel zo prettig. De landschappen zijn ook opnieuw vormgegeven en zien er een stukje frisser uit.

Het hele bord is ook een stukje kleiner geworden. Dat zie je goed als je het oude en nieuwe bord naast elkaar legt. Dit is een belangrijke reden waarom de nieuwe uitbreidingen (zoals Piraten en Ontdekkers) niet goed combineren met het oude spel. De schaal matcht niet. In veel uitbreidingen gebruik je ook speciale tegels (bijvoorbeeld met goudmijnen) en die moeten natuurlijk wel passen. Voor liefhebbers van het eerste uur is dit wel een beetje zuur (het is kostbaar om al je oude sets te vervangen door nieuwe).

In het spel worden dezelfde nummerfiches gebruikt en liggen ze ook nog steeds in dezelfde volgorde. Alleen het lettertype en de achtergrondkleur zijn verandert. Een dobbelsteen valt ook nauwelijks te veranderen. Alleen het materiaal is aangepast, in de oude versie waren de dobbelstenen van hout, in de nieuwe versie zijn ze van kunststof.

In de oude versie waren de speelstukken van hout gemaakt. In de nieuwe versie zijn ze van kunststof. Door het gebruik van kunststof zijn de speelstukken veel gedetailleerder geworden. Je kan zien dat ze er werk van hebben gemaakt.

Persoonlijk vind ik het prettiger spelen met de oude, houten speelstukken. Hout ligt lekkerder in de hand en voelt warmer dan het nieuwe kunststof. En een groot voordeel van de simpele houten figuren was dat je zo leuk kon “spelen” met je voorraadje speelstukken tussen de beurten in. Dat gaat toch een stuk minder prettig met de kunststoffen stukken.
De grondstofkaarten zijn ook opnieuw vormgegeven. Ik vind de nieuwe vormgeving wel mooi, het sluit ook goed uit bij de nieuwe versie van het kaartspel (De Vorsten van Catan).
De ontwikkelingskaarten zijn ook opnieuw vormgegeven, maar de soorten kaarten zijn hetzelfde gebleven. De nieuwe kaarten zien er veel mooier uit. Ik vond het grappig om te zien dat de ook de spelling van één kaart is aangepast: van Cathedraal met een chique C naar Kathedraal met een K.
Ook de bouwkostenkaarten, kaart voor de grootste riddermacht en de kaart voor de langste handelsroute zijn met hun tijd meegegaan. Ik snap alleen niet waarom in de nieuwe versie de afkorting OP (overwinningspunt) wordt gebruikt op de grondstoffenkaart in plaats van het oude punten. Het is voor mensen altijd minder makkelijk als je een afkorting gebruikt dan als je iets vol uit schrijft.

De rover blijkt in het nieuwe spel in eens vrienden te hebben. In het oude spel werd de rover vertegenwoordigt door een strakke houden zwarte pion, in het nieuwe spel is deze vervangen door een kunsstoffen miniatuurtje met drie rovers. Gelukkig jatten ze nog steeds maar één grondstof als een zeven wordt gegooid. Dat is dan weer niet veranderd.

Al met al vind ik dat de nieuwe versie ten opzichte van mijn (stok)oude versie er op een boel punten op voorruit is gegaan. De rand om de tegels op zijn plek te houden is handig, de kaarten zien er mooier uit en het is handig dat er een goede inlay in de doos zit. Persoonlijk vind ik het vooral jammer dat er in de nieuwe versie kunststoffen speelfiguren worden gebruikt, ik vind hout toch lekkerder spelen en meer kwaliteit uitstralen. Ook blijf ik de oude doos mooier vinden. Het heeft iets mysterieus dat silhouet in het zwart van dat kleine dorpje op de voorgrond met die enorme ondergaande zon op de achtergrond.

Maar uiteindelijk draait alles om het spel zelf. En daar is niets aan verandert en dat is maar goed ook. De Kolonisten van Catan is een klassieker en ik verwacht dat het nog vele jaren in de schappen zal staan. Dit spel heeft mij en vele anderen aan het spelen van bordspellen gekregen en ik hoop dat het die rol ook voor anderen nog jaren zal gaan vervullen. Aan de looks zal het zeker niet liggen.

iPhone: Van Dale Scrabble woordenlijst

Het spel dat Niek en ik altijd meenemen op vakantie is Scrabble. Om echtelijke ruzies te voorkomen is het echter absoluut noodzakelijk dat we ook een Scrabble-woordenlijst meenemen. Niek is namelijk nogal creatief in het bedenken van woorden dus we hebben een onpartijdige bron nodig om te checken of zijn vondsten wel of niet bestaan. En tot mijn grote frustratie, blijven veel van zijn vondsten nog te mogen ook (zoals beuge en chunken).

We hebben drie papieren exemplaren van de Scrabble-woordenlijst in huis, maar sinds ik de Van Dale scrabble app heb aangeschaft, blijven de woordenboeken thuis. Wel zo prettig, want de woordenboeken wegen toch best wat als je ze de hele dat met je mee sleept, terwijl we onze iPhones toch altijd al meenamen.

De app zelf is weinig spectaculair. Het is een woordenlijst, niets meer en niets minder. Als je een woord begint te typen, scrolt de app met je mee en zo zie je langzaam je woord verschijnen (of niet als het woord niet blijkt te bestaan). Het verschil tussen een woordenlijst en een woordenboek is dat in een woordenlijst alle mogelijke vervoegingen van een woord staan, maar geen definitie van het woord. Je vindt dus wel boek, boekje, boekjes, boeken, boekt, boekte, boekten, geboekt, etc., maar je kan niet vinden wat een boek is of het werkwoord boeken betekent.

De app biedt wel een functie als je ongeveer weet hoe je een woord schrijft om het stukje waar je over twijfelt te vervangen door een joker. De app biedt echter niet de mogelijkheid om je letters in te typen en dan te laten zien welke woorden je kan maken. Zelf vind ik dat volkomen terecht. Ten eerste is de lol van het spel dat je zelf van je letterbrij een mooi woord moet maken. En ten tweede omdat de app je nooit alle mogelijkheden kan laten zien omdat je ook de letters die op het bord liggen mag gebruiken. Ik lees bij de recensies van de app in de appstore echter dat anderen dit wel een grote tekortkoming vinden.  

De app is stevig geprijsd, zeker gelet op de spartaanse uitvoering. Voor ons is hij zijn geld zeker waard omdat we zo vaak scrabble spelen en dus graag een tientje over hebben om niet meer te hoeven sjouwen met de papieren woordenlijsten (de meest recente versie die wij hebben weegt ruim een kilo). Een papieren versie is met zijn prijs van 25 euro bovendien nog veel duurder dan de app. Dat neemt niet weg dat ik me goed voor kan stellen dat mensen die incidenteel scrabbleën, deze app te prijzig vinden voor wat het is (een woordenlijst). 

Naam: Van Dale officiële scrablewoordenlijst

Prijs: EUR 9,99
Pionnen: 5 pionnen