In 2012 is het mateloos populaire bordspel De Kolonisten van Catan
in een nieuw jasje gestoken. Dat mocht ook wel eens, het spel stamt per slot
van rekening nog uit het vorige millennium. In dit blog zal ik de nieuwe versie
vergelijken met mijn (stok)oude versie. Ik besef me dat tussen deze twee
versies nog een paar andere hebben gezeten, maar die staan hier niet in de kast
dus vandaar dat ik deze vergelijking maak.
Dit is de doos van mijn oude versie. Zoals jullie kunnen zien is hij goed versleten van alle keren dat ik het spel gespeeld heb en alle keren dat ik het spel ergens mee naar toe heb genomen. Ik heb dit spel echt tientallen keren gespeeld.
En dit is de doos van de nieuwe editie. De grote zon is gebleven, maar verder is alles veranderd. Persoonlijk vind ik de afbeelding op de oude doos mooier, maar over smaak valt niet te twisten.
Mijn editie is nog zo oud dat hij nog in een dunne doos zit. In de
beginjaren van Catan zat het basisspel en de zeevaardersuitbreiding in dunne
dozen en de steden en ridders uitbreiding in een dikke doos. Inmiddels zitten
alle Kolonisten spellen in dikke dozen. Ik gok dat dat er mee te maken heeft
dat veel mensen bereid zijn om meer te betalen voor een dikke doos dan een
dunne doos. Bij spellenliefhebbers ligt dit doorgaans anders, daar is vooral
kastruimte de schaarse factor.
In mijn editie werd je geacht alles gewoon los in de doos te
gooien. Waarschijnlijk heeft iedereen met zo’n oude editie een eigen oplossing
gevonden. In mijn doos zit het materiaal inmiddels netjes in ziplockjes. Dit is
niet altijd zo geweest, de speelstukken hebben lange tijd in luciferdoosjes
gezeten, maar die heb ik op een gegeven moment vervangen door zakjes.
De getallenfiches zitten bij mij in een kokertje van een
filmrolletje. Met terugwerkende kracht moeten we toch wel toegeven dat een
nadeel van het digitaal fotograferen is dat je niet meer aan deze kokertjes kan
komen, wat waren dat handige doosjes om kleine dingetjes in te bewaren.
In de nieuwe editie zit natuurlijk keurig een voorgevormde tray
waar je al je materiaal in kan opbergen. Eigenlijk heb je geen ziplockjes
nodig, maar omdat ik weet geen tray het materiaal op zijn plek houd als een
doos wordt omgedraaid, heb ik alles toch maar in zakjes gestopt. Het is zo
zonde als er net één speelstukje kwijt raakt en op deze manier wordt de kans
daarop wel heel erg klein.
Het spelmateriaal heeft natuurlijk een complete make-over gehad.
Dit is het oude bord met al zijn losse tegels. Voordeel daarvan was dat je het
eiland in een wilde bui ook eens een andere vorm kon geven. Nadeel was dat
alles wel heel makkelijk verschoof en er regelmatig kieren tussen de tegels
zaten. Het mocht de pret niet drukken, maar een beetje onhandig was het wel.
In de nieuwe versie zijn de zeetegels vervangen door langgerekte
stukken die je aan elkaar kan klikken (net als bij een puzzel). Op die manier
ontstaat een frame waarin je de andere losse tegels legt. Het frame houdt de
boel goed bij elkaar en dat speelt vast wel zo prettig. De landschappen zijn
ook opnieuw vormgegeven en zien er een stukje frisser uit.
Het hele bord is ook een stukje kleiner geworden. Dat zie je goed
als je het oude en nieuwe bord naast elkaar legt. Dit is een belangrijke reden
waarom de nieuwe uitbreidingen (zoals Piraten en Ontdekkers) niet goed
combineren met het oude spel. De schaal matcht niet. In veel uitbreidingen
gebruik je ook speciale tegels (bijvoorbeeld met goudmijnen) en die moeten
natuurlijk wel passen. Voor liefhebbers van het eerste uur is dit wel een
beetje zuur (het is kostbaar om al je oude sets te vervangen door nieuwe).
In het spel worden dezelfde nummerfiches gebruikt en liggen ze ook
nog steeds in dezelfde volgorde. Alleen het lettertype en de achtergrondkleur
zijn verandert. Een dobbelsteen valt ook nauwelijks te veranderen. Alleen het
materiaal is aangepast, in de oude versie waren de dobbelstenen van hout, in de
nieuwe versie zijn ze van kunststof.
In de oude versie waren de speelstukken van hout gemaakt. In de nieuwe
versie zijn ze van kunststof. Door het gebruik van kunststof zijn de
speelstukken veel gedetailleerder geworden. Je kan zien dat ze er werk van
hebben gemaakt.
Persoonlijk vind ik het prettiger spelen met de oude, houten
speelstukken. Hout ligt lekkerder in de hand en voelt warmer dan het nieuwe
kunststof. En een groot voordeel van de simpele houten figuren was dat je zo
leuk kon “spelen” met je voorraadje speelstukken tussen de beurten in. Dat gaat
toch een stuk minder prettig met de kunststoffen stukken.



De grondstofkaarten zijn ook opnieuw vormgegeven. Ik vind de
nieuwe vormgeving wel mooi, het sluit ook goed uit bij de nieuwe versie van het
kaartspel (De Vorsten van Catan).
De ontwikkelingskaarten zijn ook opnieuw vormgegeven, maar de
soorten kaarten zijn hetzelfde gebleven. De nieuwe kaarten zien er veel mooier
uit. Ik vond het grappig om te zien dat de ook de spelling van één kaart is
aangepast: van Cathedraal met een chique C naar Kathedraal met een K.
Ook de bouwkostenkaarten, kaart voor de grootste riddermacht en de
kaart voor de langste handelsroute zijn met hun tijd meegegaan. Ik snap alleen
niet waarom in de nieuwe versie de afkorting OP (overwinningspunt) wordt
gebruikt op de grondstoffenkaart in plaats van het oude punten. Het is voor
mensen altijd minder makkelijk als je een afkorting gebruikt dan als je iets
vol uit schrijft.
De rover blijkt in het nieuwe spel in eens vrienden te hebben. In
het oude spel werd de rover vertegenwoordigt door een strakke houden zwarte
pion, in het nieuwe spel is deze vervangen door een kunsstoffen miniatuurtje
met drie rovers. Gelukkig jatten ze nog steeds maar één grondstof als een zeven
wordt gegooid. Dat is dan weer niet veranderd.
Al met al vind ik dat de nieuwe versie ten opzichte van mijn
(stok)oude versie er op een boel punten op voorruit is gegaan. De rand om de
tegels op zijn plek te houden is handig, de kaarten zien er mooier uit en het is
handig dat er een goede inlay in de doos zit. Persoonlijk vind ik het vooral
jammer dat er in de nieuwe versie kunststoffen speelfiguren worden gebruikt, ik
vind hout toch lekkerder spelen en meer kwaliteit uitstralen. Ook blijf ik de
oude doos mooier vinden. Het heeft iets mysterieus dat silhouet in het zwart
van dat kleine dorpje op de voorgrond met die enorme ondergaande zon op de
achtergrond.
Maar uiteindelijk draait alles om het spel zelf. En daar is niets aan verandert en dat is maar goed ook. De Kolonisten van Catan is een klassieker en ik verwacht dat het nog vele jaren in de schappen zal staan. Dit spel heeft mij en vele anderen aan het spelen van bordspellen gekregen en ik hoop dat het die rol ook voor anderen nog jaren zal gaan vervullen. Aan de looks zal het zeker niet liggen.
Dit is de doos van mijn oude versie. Zoals jullie kunnen zien is hij goed versleten van alle keren dat ik het spel gespeeld heb en alle keren dat ik het spel ergens mee naar toe heb genomen. Ik heb dit spel echt tientallen keren gespeeld.
En dit is de doos van de nieuwe editie. De grote zon is gebleven, maar verder is alles veranderd. Persoonlijk vind ik de afbeelding op de oude doos mooier, maar over smaak valt niet te twisten.
Maar uiteindelijk draait alles om het spel zelf. En daar is niets aan verandert en dat is maar goed ook. De Kolonisten van Catan is een klassieker en ik verwacht dat het nog vele jaren in de schappen zal staan. Dit spel heeft mij en vele anderen aan het spelen van bordspellen gekregen en ik hoop dat het die rol ook voor anderen nog jaren zal gaan vervullen. Aan de looks zal het zeker niet liggen.